Onze toekomst begint vandaag - Circulair bouwen aan De Vijfde Gevel
Maandag 14 oktober 2019
Van 18:00 tot 21:00
Provinciehuis Vlaams-Brabant
Provincieplein 1 - 3010 Leuven
Tegen 2050 leven we naar schatting met zo’n 9,7 miljard mensen op de aarde. Dat betekent meer consumptie en meer productie. Dit zet een enorme druk op het klimaat en onze natuurlijke grondstoffen. We kunnen niet eindeloos grondstoffen uit de aarde putten. De transitie van een lineaire naar een circulaire economie is dan ook essentieel. Grondstoffen moeten maximaal in de economie blijven circuleren. Dit kunnen we doen door materialen slim en efficiënt te gebruiken, met een voorkeur voor herbruikbare grondstoffen.
Circulariteit gaat over meer dan recycleren alleen. Het gaat over het fundamenteel herdenken van producten en systemen: slim design, verlenging levensduur, herbruikbaarheid, demonteerbaarheid en nieuwe consumptiemodellen. Met de avondsessie rond circulair bouwen creëert De Vijfde Gevel bewustwording rond de klimaatproblematiek.
Klimaatverandering: van urgentie naar uitdagingen en opportuniteiten
Herinnering: er is geen planeet B. Voor professor Jean Pascal van Ypersele, een klimatoloog naar wie nooit echt is geluisterd, doet het deugd dat de opwarming van de aarde plots hoog op de agenda staat. “Het is zeer laat, maar nu meteen een omslag maken zou ons naar een veel intelligentere vorm van vooruitgang duwen”, vertelt professor van Ypersele.
Doordat we de atmosfeer als vuilisbak voor onze broeikasgassen gebruiken, maken we de isolatielaag rond de planeet dikker. Door de samenstelling van de atmosfeer te veranderen is het klimaatsysteem verstoord en krijgen we steeds vaker dagen met extreme hitte of net extreme regenbuien. Ecosystemen lijden onder de gevolgen, terwijl ons welzijn afhankelijk is van hun goede staat. Daarom moeten we de uitstoot naar nul zo snel mogelijk verminderen. Volgens van Ypersele is de tijd om hoopvol te zijn gepasseerd. Het is tijd om te paniekeren, maar ook om te handelen. De klimaatverandering brengt heel wat uitdagingen, maar ook opportuniteiten met zich mee.
Herinnering: er is geen planeet B. – Jean Pascal van Ypersele de Strihou
Zo besteedt de Europese Unie volgens professor van Ypersele minstens 1 miljard euro per dag aan de aankoop van fossiele brandstoffen buiten haar grenzen. “Het is waar dat het koolstofarm maken van de EU economie zal kosten, maar als we dat niet doen, kan de impact ons veel meer kosten. De totaliteit van besparingen zou veel opportuniteiten kunnen bieden.”
Ook de bouwsector biedt tal van mogelijkheden op het gebied van energiebesparing, economische activiteit en het verbeteren van welzijn. Je eigen woning zelf energie-efficiënt opbouwen of renoveren met doeltreffende isolatie, aardwarmtepompen, efficiënte ramen, geen tropisch hout, etc. kan een grote impact maken.
Circulair bouwen in Vlaanderen
Het mag duidelijk zijn, ook in Vlaanderen begint er wat te bewegen rond circulair bouwen. In 2019 verrijst op de site van Kamp C in Westerlo ’t Centrum, het eerste circulaire gebouw in ons land. De missie van Kamp C spreekt voor zich: “wij willen de bouwsector begeleiden naar een door duurzaamheid gedreven sector die klaar is voor disruptieve innovaties. Circulair bouwen is daar één van.” Die disruptie spitst zich toe op diverse facetten. Van circulaire gebiedsontwikkeling, ontwerpen, materialen, businessmodellen, aanbestedingen, financiering tot zelf het Nieuwe Werken.
Circulair bouwen is geen hokje of vast kader. Het is een richting, een ambitie. – Peter-Paul van den Berg, Kamp C
"Geen enkel bouwbedrijf durft het vandaag aan om op eigen houtje circulair te bouwen, en dat begrijp ik. Als neutrale en onafhankelijke overheidspartner neemt Kamp C die trekkersrol op zich. Dat doen we niet alleen. De grootste uitdaging bestaat erin om zo veel mogelijk bouwbedrijven letterlijk mee te laten bouwen, zodat ze zelf zien hoe het in de toekomst anders kan. We moeten ze uit hun dagelijkse routine halen en doen inzien dat circulair bouwen veel kansen biedt. Hoe sneller ze mee zijn in dat verhaal, hoe toekomstbestendiger ze hun bedrijf maken.”
Circulair bouwen aan De Vijfde Gevel
De NIBE-index, duurzaam bouwen, circulair bouwen… Het zijn allemaal modewoorden, maar ook de realiteit. “We moeten echter oppassen ons niet te verliezen in dergelijke terminologie en ons eigen verstand blijven gebruiken”, aldus Freya Michiels. “Een fabriek die zijn vrijkomende warmte gebruikt voor de verwarming van stadsbewoners is ook bezig met circulariteit of duurzaamheid.” We moeten dus niet alleen circulair denken, maar ook duurzaam. Je bent niks met circulariteit als het niet duurzaam is. Elk materiaal heeft zo zijn voor- en nadelen en is dus niet zomaar voor elke toepassing het best geschikt.
“Momenteel doen we nog veel te weinig”, stelt Freya Michiels. Onze woningen en gebouwen staan voor een groot deel in van het energieverbruik in België. 60% van de bestaande woningen is echter nog niet voldoende geïsoleerd. “We zouden moeten evolueren naar een drieluik. Van sensibiliseren, toegankelijke premies en een nieuwe wetgeving. Wie toch de nodige fondsen kan vrijmaken om zijn huis te renoveren en te isoleren, pakt zijn woning best in totaliteit aan. Eventueel slim gefaseerd.”
Tegen 2050 hebben we eigenlijk een volwaardig circulair model nodig met optimaal beheer van materiële en menselijke middelen voor, tijdens en na de werken. – Freya Michiels
Daarnaast breken we ook nog teveel gebouwen af, vaak omdat het gebouw niet goed onderhouden werd. Een bouwheer wenst zo snel mogelijk een lege bouwplaats, waardoor er vaak te weinig tijd en ruimte is om circulair en duurzaam af te breken. Een mindswitch is dus noodzakelijk. We hebben nu wel al een recyclagecyclus, maar nog te vaak met downcycling. Tegen 2050 hebben we eigenlijk een volwaardig circulair model nodig met optimaal beheer van materiële en menselijke middelen voor, tijdens en na de werken. Als we gebouwen als grondstoffen gaan zien, zullen we minder ontginnen en afval produceren.
We dienen een slimme, toekomstgerichte structuur te ontwerpen, waar verschillende functies in geprogrammeerd kunnen worden, in functie van de levensduur van gebouwen. Voor hoe lang bouwen, renoveren of onderhouden we? Is het een tijdelijke constructie of een nieuw monument? “Een aanpassing van een element met korte levensduur mag niet leiden tot beschadiging of vernieling van een ander element met een langere levensduur”, besluit Freya Michiels.
Fotoreportage
Downloads
- Download de presentatie van: Jean-Pascal van Ypersele – “Klimaatveranderingen”
- Download de presenatatie van: Peter-Paul van den Berg - “Circulair bouwen”
- Download de presenatatie van: Freya Michiels - “Circulair bouwen aan de vijfde gevel”
Videocases
Bekijk de videocases die vertoond werden op de avondsessie:
- Tribeca Gent – de sociale en rendabele waardevermeerding van een omvangrijke daktuin
- Specifieke damphuishouding en zenitaal daglicht in Maritiem Onderzoekscentrum Oostende
- Rendabele ruimte-uitbreiding voor Hotel Park Inn op de Post X site
- Esthetische en milieubewuste renovatie voor het parabolische dak van het provinciehuis Boeverbos - Brugge
Programma 14 oktober 2019
Ontvangst
Professor Jean-Pascal van Ypersele de Strihou - UCL
Voor een klimatoloog naar wie nooit echt is geluisterd, doet het deugd dat de opwarming van de aarde plots hoog op de agenda staat. “Het is zeer laat, maar nu meteen een omslag maken zou ons naar een veel intelligentere vorm van vooruitgang duwen”, vertelt professor Jean-Pascal van Ypersele de Strihou.
Op de avondsessie van De Vijfde Gevel brengt hij een pittige lezing over de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering. Een onmisbare eye-opener vandaag over de wereld van morgen. “Laten we dus met zijn allen doen wat nodig is, niet wat haalbaar is.”
Peter-Paul van den Berg - Kamp C
Het mag duidelijk zijn, ook in Vlaanderen begint er wat te bewegen rond circulair bouwen. In 2019 verrijst op de site van Kamp C in Westerlo ’t Centrum, het eerste circulaire gebouw in ons land. De missie van Kamp C spreekt voor zich: “wij willen de bouwsector begeleiden naar een door duurzaamheid gedreven sector die klaar is voor disruptieve innovaties. Circulair bouwen is daar één van.”
"Geen enkel bouwbedrijf durft het vandaag aan om op eigen houtje circulair te bouwen, en dat begrijp ik. Als neutrale en onafhankelijke overheidspartner neemt Kamp C die trekkersrol op zich. Dat doen we niet alleen. De grootste uitdaging bestaat erin om zo veel mogelijk bouwbedrijven letterlijk mee te laten bouwen, zodat ze zelf zien hoe het in de toekomst anders kan. We moeten ze uit hun dagelijkse routine halen en doen inzien dat circulair bouwen veel kansen biedt. Hoe sneller ze mee zijn in dat verhaal, hoe toekomstbestendiger ze hun bedrijf maken.”
Freya Michiels - Bureau Bouwtechniek
Ing. Freya Michiels is jaarlijks gastdocente bij EHSAL voor de cursus Veiligheid en risicoanalyse en bij Cresept voor Werken op hoogte, algemene bouwplaats risico’s, explosiegevaar en veiligheidscoördinatie. Daarnaast verzorgt ze als plat dak specialist regelmatig lezingen op aanvraag van o.a. Fluvius, NAV, IHAM, Centrum Duurzaam Bouwen en Bevad. Freya wordt regelmatig ingeschakeld als praktijkexpert door het WTCB als lid van de werkgroep Dichtingswerken.
Onze huidige economie is een wegwerpeconomie, en in de bouw is dat helaas niet anders. Een alternatief laat gelukkig niet op zich wachten. “Circulair bouwen stelt onze lineaire logica (ontginnen - produceren - gebruiken - storten) in vraag en tracht de kringloop van materialen, energie en water te sluiten. Idealiter zou dit moeten betekenen dat materialen voortdurend en uitsluitend opnieuw gebruikt worden, zonder toevoeging van nieuwe grondstoffen.”
Culinair netwerkmoment
Deze avondsessie werd u GRATIS aangeboden dankzij de partners van De Vijfde Gevel.
B2Build Academy verenigt het volledige bouwteam. Want discipline-overschrijdend denken is de beste garantie voor toekomstgerichte oplossingen. B2Build Academy biedt kennis en inspiratie, trends en evoluties.
Onze bouwpartners
Word partner en zet proactief in op kennisdeling, samenwerking en dialoog tussen alle actoren binnen de bouwsector. Ontwikkel samen met niet-concurrentiële partners leadgenereratie op basis van gepersonaliseerde content rond referentieprojecten, hybride events en performante online marketing.
Onze kennispartners
Onze corporate partners
De Vijfde Gevel maakt deel uit van het B2Build Mediaplatform. Onze corporate partners onderschrijven de doelstellingen van B2Build, waarbij we ons richten tot de verschillende actoren in de bouwsector. Steeds met het oog op duurzame en circulaire ontwikkelingen of toepassingen in functie van samenleving en eindgebruiker.
Sluit gratis aan bij B2Build Academy en geniet van deze voordelen
- Toegang tot onze zes thematische bouwplatformen
- Deelname aan inspiratie-events rond actuele kennis uit de bouwsector
- Netwerking met het bouwteam
- Rechtstreeks contact met 60 fabrikanten