Valongelukken door lichtkoepels voorkomen
Vaak worden de randen van een dak gezien als de enige plekken waar valgevaar aanwezig is. Echter, een ander veelvoorkomend en onderschat risico waar men bewust van moet zijn, zijn lichtkoepels (ook wel daklichten genoemd). Wanneer wordt gewerkt op een plat dak met lichtkoepels, moet niet over het hoofd worden gezien om ook deze locaties te beveiligen tegen een mogelijke val.
Het risico van lichtkoepels
Het doorvalgevaar bij werken rondom lichtkoepels is voor velen een minder duidelijk gevaar dan een mogelijke val bij de dakrand. Maar het is niet zonder reden dat in veel landen, waaronder België en Nederland, de wetgeving lichtkoepels beschouwt als dakdelen die onvoldoende draagkracht hebben en dus als zodanig beveiligd moeten worden. Lichtkoepels worden vaak ten onrechte voor ‘veilig’ aangezien. Of het nu om een plastic of glazen koepel gaat, het blijft lastig om te beoordelen of een lichtkoepel een bepaalde last kan dragen. Om die reden moeten gebouweigenaren vaak op hun gezonde verstand vertrouwen. Met andere woorden: ze moeten er vanuit gaan dat een lichtkoepel onveilig is, tenzij men op papier het tegendeel kan bewijzen. Een val door een lichtkoepel kan serieuze gevolgen hebben. Vooral omdat lichtkoepels, in de vorm van bijvoorbeeld een lichtstraat, vaak geplaatst worden op daken van gebouwen met een hoog plafond, zoals magazijnen of fabriekshallen.
Let op: er bestaan lichtkoepels die wel voldoende last kunnen dragen en dus doorvalveilig zijn. De fabrikant van de koepel dient dit duidelijk aan te geven in de bijbehorende documentatie. Een gebouweigenaar of faciliteitsbeheerder kan dit zelf ook aangeven door middel van een fysieke markering op de lichtkoepel.
Onderhoud
De keuze om lichtkoepels te integreren in een dak wordt vaak gemaakt om meer natuurlijk licht in de onderliggende ruimtes te krijgen. Een vieze of beschadigde lichtkoepel belemmert dit effect en doet de uitstraling van een gebouw uiteraard geen goed. Lichtkoepels worden constant blootgesteld aan diverse weersomstandigheden, waardoor ze regelmatig schoongemaakt dienen te worden. Om die reden is veilige toegang tot lichtkoepels/lichtstraten gewenst. Als toegang tot een lichtkoepel gewenst is, moet men overwegen om (persoonlijke) valbeveiliging te gebruiken.
Lichtkoepels beveiligen
Evenals bij het aanbrengen van reguliere maatregelen omtrent veilig werken op hoogte, is het de verantwoordelijkheid van de gebouweigenaar om te voorzien in de juiste maatregelen om een valongeval uit te sluiten. Een vaak door fabrikanten aangeraden mogelijkheid is om een rooster over de lichtkoepel te plaatsen, zodat werknemers veilig over of om een koepel heen kunnen lopen. Alle individuele lichtkoepels moeten in dat geval apart bedekt worden. Omdat lichtkoepels echter in soort en maat kunnen verschillen, is dit geen praktische of voordelige oplossing. Een andere oplossing is om hekwerken te gebruiken om lichtkoepels af te schermen. Deze hekwerken zorgen ervoor dat men niet in de buurt van een lichtkoepel kan komen. Hekwerken zijn een simpele en veilige oplossing en kan rondom meerdere daklichten geplaatst worden, waardoor deze allemaal in één keer beveiligd zijn. Dit is een zeer kostefficiënte oplossing, vooral op daken met vele lichtkoepels. Hekwerken zorgen voor veilige looppaden rondom onveilige lichtkoepels, maar staan mogelijk in de weg bij eventuele reparaties of onderhoud aan de lichtkoepel zelf. Men kan er ook voor kiezen om een (tijdelijk) veiligheidsnet plaatsen wanneer onderhoud aan een daklicht moet plaatsvinden. Deze veiligheidsnetten zijn echter bedoeld om de effecten van een val te bestrijden in plaats van de oorzaak en is dus geen preventieve en ideale oplossing.
Een leeflijnsysteem nabij een daklicht
Werknemers kunnen lichtkoepels veilig schoonmaken of vervangen als zij aan een horizontaal leeflijnsysteem verankerd zijn. vijfde gevel valbeveiliging lichtstraat daklicht valbescherming onderhoud dakIn dit geval wordt het harnas van de gebruiker door middel van een vanglijn vastgemaakt aan een meeloper die over de leeflijn beweegt. Dit geeft de werknemer (gebruiker van het valbeveiligingssysteem) voldoende bewegingsvrijheid om zijn of haar werkzaamheden veilig uit te voeren aan en nabij daklichten. Een leeflijntraject kan worden gebruikt als ankerpunt voor werkzaamheden aan een hele serie lichtkoepels. Wanneer deze zodanig geplaatst is, beschermt het gebruikers tegen verschillende valgevaren langs de route van de leeflijn. Op deze manier kan een horizontale leeflijn worden gebruikt voor werk langs de dakrand én voor werk aan of rondom de lichtkoepels. vijfde gevel valbeveiliging lichtstraat daklicht valbescherming onderhoud dak leeflijn dakrand dakveiligheid belgieHet is vrij eenvoudig om een horizontale leeflijn op een dak te laten installeren. Daarbij komt dat een leeflijn op het dak niet zichtbaar is vanaf lager gelegen plaatsen en dus geen afbreuk doet aan het de esthetiek van het gebouw.
Wat is de beste oplossing?
Daken van magazijnen, fabrieken en vergelijkbare gebouwen kennen vaak een groot aantal valgevaren. In die gevallen is het raadzaam om te zoeken naar een oplossing alle valgevaren op het dak elimineert. Het plaatsen van hekwerken is een effectieve oplossing om veilige looppaden te creëren voor mensen die in de nabijheid van lichtkoepels of ander valgevaar moeten werken. Dit is een efficiëntere oplossing dan bij elke lichtkoepel af te schermen met bijvoorbeeld een rooster. vijfde gevel valbeveiliging lichtstraat daklicht valbescherming onderhoud dak installatie nederland belgie leeflijnAls toegang tot de lichtkoepels zelf, voor bijvoorbeeld schoonmaakwerkzaamheden of reparaties, een vereiste is, dan is een horizontale leeflijn een effectieve manier om meerdere valgevaren in één keer weg te nemen. Gebruikers moeten uiteraard wel in staat zijn om zich in een veilige zone vast te maken aan de leeflijn. Tevens moeten zij voldoende geïnstrueerd zijn en voldoende kennis hebben om te werken met het systeem. Zo ziet u, bij het beveiligen van dit soort objecten speelt het juiste advies een belangrijke rol. Neem daarom altijd een expert in de arm om u te begeleiden in dit traject.
BIM
Om te voorkomen dat voorzieningen, zoals valbescherming, overhaast moeten worden geplaatst of dat aanpassingen moeten worden gedaan aan de dakinrichting, is het aan te raden om het aanbrengen van valbeveiliging in de ontwerpfase van een gebouw al mee te nemen. Wanneer architecten en/of ontwerpers gebruik maken van BIM, worden lichtkoepels (en dus de mogelijke valgevaren) direct meegenomen in het ontwerp en op die manier blootgelegd voor een expert om mee aan de slag te gaan. U kunt meer lezen over het verlagen van faalkosten door middel van het gebruik van BIM in een eerder artikel.
B2Build Academy verenigt het volledige bouwteam. Want discipline-overschrijdend denken is de beste garantie voor toekomstgerichte oplossingen. B2Build Academy biedt kennis en inspiratie, trends en evoluties.
Onze bouwpartners
Word partner en zet proactief in op kennisdeling, samenwerking en dialoog tussen alle actoren binnen de bouwsector. Ontwikkel samen met niet-concurrentiële partners leadgenereratie op basis van gepersonaliseerde content rond referentieprojecten, hybride events en performante online marketing.
Onze kennispartners
Onze corporate partners
De Vijfde Gevel, een B2Build Mediaplatform, is een productie van Claerhout nv Communicatiehuis
De Vijfde Gevel maakt deel uit van het B2Build Mediaplatform. Onze corporate partners onderschrijven de doelstellingen van B2Build, waarbij we ons richten tot de verschillende actoren in de bouwsector. Steeds met het oog op duurzame en circulaire ontwikkelingen of toepassingen in functie van samenleving en eindgebruiker.
Sluit gratis aan bij B2Build Academy en geniet van deze voordelen
- Toegang tot onze zes thematische bouwplatformen
- Deelname aan inspiratie-events rond actuele kennis uit de bouwsector
- Netwerking met het bouwteam
- Rechtstreeks contact met 60 fabrikanten